S.O.S 2011: Kuşdili Çayırı


S.O.S İstanbul Mimarlık Öğrencilerine Açık Fikir Projesi 2011

İSMD, toplumun karşısında çağdaş, kent ve kentli yararına alternatif projeler ile çıkmanın öneminin bilincindedir. Bu bağlamda, projeler üretmenin ve tartışmanın ise uygar ve aydın olma sorumluluğunu taşıyan tüm mimarlar için önemli bir görev olduğunu düşünmektedir.

İSMD, bu yapıcı görevin, öncelikle gençliğe ait olduğu düşüncesiyle, KUŞDİLİ ÇAYIRI’nı  İstanbul’un ve Kadıköy’ün çağdaş kent yaşamının gereksinimlerine cevap vererek bu alanın tekrar değerlendirilmesi konusunun tartışılması, düşünceler üretilmesi ve bu süreçlerde mimarlık öğrencilerinin etkin rol almalarını sağlamak amacıyla bir fikir projesi yarışması açmaya karar vermiştir.

YARIŞMANIN AMACI VE KONUSU

Bu amaçla KUŞDİLİ ÇAYIRI’nı İstanbul’un ve Kadıköy’ün çağdaş yaşamına tekrar kazandırmak, aynı zamanda İstanbul’un tarihine sahip çıkmak hedeflenmektedir.

Kurbağalıdere’deki kurbağaların sesini, üzeri örtülü kafeslerdeki saka, iskete,  florya kuşlarına dinleterek,  onların kanarya gibi “makara çekmesini” sağlayan kuşbazların, bu olaydan dolayı “Kuş Dili” adını verdikleri bu çayır, en az 100 yıldır Kadıköy tarihinde yer almaktadır. Kadıköylüler, 1900’lü yılların başında buradaki dere kenarında “piyasa yaparlar”, diğer taraflarda piknik, panayır gibi etkinliklerde bulunurlardı. Daha sonra uzun yıllar Bayram Yeri olarak da kullanılmış olan bu çayırda Fenerbahçe Spor Kulübü Lokali, Hamdi’nin Gazinosu, Tramvay Deposu olarak bilinen hangarda Kuşdili Sineması gibi önemli sosyal tesisler vardı.¹

1960’lı yıllardaki bayramlarda, futbol sahasının bulunduğu alana bayram yeri kurulurdu. İp cambazları, asılarak kayılan teleferik, kiralık at, kayık salıncaklar, dönme dolap, halka atmacı, ruletçi, kaleye şut attırmacı, sihirbaz, tiyatro gibi gösteri çadırları ile yiyecek-içecekçilerin bulunduğu bayram yeri, 1900’lü yılların ilk yarısında bugün Halit Ağa Caddesi’ne dik gelen Bayram Yeri Sokağı etrafındaki boş alanda kurulurdu.²

1970’li yılların başlarına kadar ilk önce Yeldeğirmeni’nde sonra ise Söğütlüçeşme Caddesi’nde haftada 2 gün kurulan pazar, 1980’li yıllarda Kuşdili Çayırı’na alındı. Kuşdili Çayırı o yıllarda koruluk ve çayırlık özelliğini henüz kaybetmemişti.  Pazar yeri kurulmaya başlandıktan sonra, ağaçların yok olduğu ve tabanının da betonlaştığı bu alan giderek çayırlık ve koruluk özelliğini kaybetmeye başladı.³

Kadıköy için çok önemli tarihi anıları olan bu alanı, günümüzde hiç kimsenin koruluk ve çayırlık olarak hatırlamaması üzüntü vericidir. Bu bağlamda Kuşdili Çayırı sadece Doğal SİT değil aynı zamanda Tarihi SİT olarak da değerlendirilmelidir.

Çevresinde bulunan Kurbağalıdere, Yoğurtçu Parkı gibi değerlerle birlikte bu alanın günümüzde Kadıköy halkı için tekrar bir çekim merkezi ve rekreasyon alanı haline getirilmesi ana amaç olmalıdır.

Ödüller

Yarışma sonucunda,  yarışmanın birincisine 5000 TL, ikincisine 4000 TL, üçüncüsüne 3000 TL. ve 5 mansiyonun her birine 2000’er TL ödül verilecektir.   Birinci olan proje sahip/lerine özel ödül olarak ayrıca 3000 Euro bedelli Interrail ile Avrupa gezisi armağan edilecektir.